Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim rozpoczęło swą działalność 19 grudnia 1968 roku. W tym dniu Urząd Spraw Wewnętrznych Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie po rozpatrzeniu wniosku Komitetu Organizacyjnego TPN zatwierdził statut Stowarzyszenia pn. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim i wpisał je do rejestru Stowarzyszeń w województwie pod numerem 256.

W obszernym przemówieniu zamykającym pierwsze obrady członków Walnego Zebrania Członków Założycieli dr Marian Kowalski - główny inicjator działań przedstawił historię starań związanych z powołaniem Towarzystwa oraz jego cele i zakres działania. Najbardziej aktywni członkowie zgromadzeni wokół osoby Mariana Kowalskiego weszli w skład pierwszego Zarządu Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego.

Działalność naukowo-badawcza TPN w Międzyrzecu Podlaskim była integralnie związana z osobą dra Mariana Kowalskiego. Dorobek Towarzystwa w okresie jego działalności jest imponujący. W latach 1969-1996 wydano 26 tomów Rocznika. W poszczególnych tomach znalazły się artykuły opracowane przez ludzi związanych z regionem, jego kulturą, przeszłością, współczesnością i środowiskiem naturalnym. Marian Kowalski mieszkał w Warszawie - stale przyjeżdżał na Zarządy do Międzyrzeca, co kosztowało go wiele wysiłku i czasu. Efektywne wykonywanie licznych obowiązków wymagało ustawicznej inwencji twórczej, ogromu pracy, pełnego zaangażowania i operatywności. O tych trudnościach sam wielokrotnie wspominał: Mimo bardzo odczuwalnego braku własnego lokalu, którym mogliśmy dysponować, braku na miejscu odpowiedniej dokumentacji źródłowej i archiwalnej oraz odpowiednio wyposażonej biblioteki, chlubnie kontynuujemy trud rozwijania i upowszechniania nauki, kultury i wiedzy o naszym mieście i Międzyrzecczyźnie.

Funkcje redaktorów wydawnictw w Zarządzie TPN w latach 1969-1996 pełnili: Ryszard Kornacki, Józef Geresz, Henryk Nowosielski oraz stale funkcję redaktora naczelnego Rocznika Marian Kowalski. Na kartach dziejów TPN w Międzyrzecu Podlaskim szczególne miejsce zajmuje Jan Chmielarski, który w tych latach pełnił funkcję skarbnika. Jego oddanie powodowało, że finanse Towarzystwa były stabilne i funkcjonowały prawidłowo.

W par. 9 statutu można przeczytać: Celem Towarzystwa jest: prowadzenie i realizacja prac naukowo-badawczych we wszystkich kierunkach naukowych oraz popularyzowanie wiedzy nauki i kultury wśród najszerszych kręgów społeczeństwa miasta Międzyrzeca Podlaskiego i Międzyrzecczyzny; inicjowanie i koordynowanie badań naukowych oraz rozwój zaplecza naukowo badawczego dla potrzeb środowiska naukowego gospodarczego miasta Międzyrzeca Podlaskiego i Międzyrzecczyzny; Towarzystwo realizuje swoje cele przez: współdziałanie z instytucjami i organizacjami zainteresowanymi działalnością Towarzystwa; organizowanie sesji i posiedzeń naukowych, odczytów i zebrań publicznych o tematyce naukowej; współpracę z pokrewnymi stowarzyszeniami i ośrodkami naukowymi, organizacjami politycznymi społecznymi w sprawach objętych statutem towarzystwa; wydawanie organu Towarzystwa „Rocznika Międzyrzeckiego” oraz publikacji monograficznych, prac naukowych popularnonaukowych i innych.

Statut TPN wyraźnie określa miejsce Rocznika w działalności Towarzystwa jako organu Stowarzyszenia i czyni z niego podstawowy cel działalności wydawniczej. Dzięki zabiegom prezesa przy Zarządzie TPN powstała instytucja Zbiorowego Członka i Wspierających „Darczyńców”.

30 kwietnia 1996 roku umiera Marian Kowalski, został on pochowany na cmentarzu w Skolimowie koło Warszawy. O zasługach zmarłego dla kultury narodowej w pożegnalnym przemówieniu mówił przedstawiciel PAN - prof. dr Saturnin Zawadzki. W imieniu TPN w Międzyrzecu Podlaskim oraz w imieniu społeczności Międzyrzeca żegnali zasłużonego prezesa: Ryszard Turyk - wiceprezes TPN oraz Marian Sworczuk - dyrektor Miejskiego Domu Kultury w Międzyrzecu Podlaskim. Po śmierci M. Kowalskiego w działalności Towarzystwa nastąpiła znamienna reorganizacja związana z tym, że TPN otrzymało własny lokal w Domu Kultury w Międzyrzecu Podlaskim przy ul Warszawskiej 37. W dniu 15 października 1996 roku na poszerzone zebranie Zarządu przybyło około 20 osób. Przedmiotem obrad stała się sytuacja problemowa powstała po śmierci M. Kowalskiego. Intencją było, aby rozpoczęte dzieło nadal kontynuować. Taka zresztą była wola M. Kowalskiego - był to swoisty testament, który należało wypełnić. Innym pytaniem było to, czy wydawać Rocznik, a jeżeli już, to czy w dotychczasowym kształcie? Pytań, które stawiano w dyskusji było wiele. Faktem jest, że postanowiono nadal wydawać „Rocznik Międzyrzecki” oraz wznowić działalność Towarzystwa.

Zarząd Towarzystwa i nowe kolegium redakcyjne doszło do wniosku, że Rocznik należy przeprofilować, tak by nie rezygnując z formy naukowej, wprowadzić do jego zawartości, część materiałów o charakterze popularnonaukowym. Ta zmiana zdaniem zebranych zwiększy poczytność i wpłynie na atrakcyjność Rocznika. W 1998 roku ukazał się podwójny tom za lata 1996-1997. Kolegium Redakcyjne zwróciło się do mieszkańców miasta i okolic o pomoc w redagowaniu.środowisk twórczych i naukowych z apelem o współudział w redagowaniu kolejnych tomów„Rocznika Międzyrzeckiego”.